Een veilig sportklimaat zorgt ervoor dat (jeugd)leden zich optimaal kunnen ontwikkelen binnen de vereniging. Wanneer jouw vereniging met en voor minderjarigen of mensen met een beperking werkt, adviseren wij om actief in zetten op deze sociale veiligheid. Zo kan jouw vereniging gaan werken met VOG’s, een gedragscode en een aannamebeleid voor vrijwilligers.

Verklaring Omtrent Gedrag
Een Verklaring Omtrent het Gedrag (VOG) is een verklaring van het ministerie van Veiligheid en Justitie waaruit blijkt dat het gedrag uit het verleden van een persoon geen bezwaar oplevert voor het gevraagde doel, bijvoorbeeld het verkrijgen van een nieuwe baan of het werken met minderjarigen bij een sportvereniging. Een Verklaring Omtrent het Gedrag staat ook wel bekend als bewijs van goed gedrag.

Waarom is een VOG belangrijk?
Het is belangrijk dat iedereen, en met name minderjarigen en kwetsbare groepen, in een veilige omgeving kunnen sporten. Als sportvereniging, maar ook als sportbond, is het een plicht om maatregelen te nemen die Seksuele Intimidatie kunnen voorkomen. De VOG is één van de mogelijke maatregelen. Het verplicht stellen van een VOG geeft meer zekerheid over het verleden van bijvoorbeeld (nieuwe) trainers, leiders of verzorgers. En het vermindert de kans dat personen, die eerder in de fout zijn gegaan met kinderen, een functie bij de sportvereniging kunnen uitoefenen. Door als vereniging of bond een VOG te verlangen van iedereen die in zijn of haar functie in aanraking komt met kinderen of kwetsbare groepen, laat je zien dat je de veiligheid van je leden serieus neemt. Naast de VOG zijn er ook andere maatregelen die genomen kunnen worden om de kans op bijvoorbeeld seksuele intimidatie te verkleinen.

Aanvraag procedure
Voor sportverenigingen is er een regeling om VOG’s gratis aan te vragen. Het aanvragen van VOG’s voor vrijwilligers die direct/ indirect met jeugd of verstandelijk beperkten werken (je kan ook kiezen voor stapsgewijs aanvragen: eerst bestuur en de jeugdtrainers, dan kampleiding, etc) is vrij simpel te realiseren. Via www.gratisvog.nl kan je, je vereniging aanmelden voor de regeling. Het aanvragen gaat volledig digitaal en is overzichtelijk. Er gaat wel wat tijd overheen voordat vrijwilligers ook daadwerkelijk in het bezit zijn van een VOG. Als vereniging zet je de VOG’s klaar voor je vrijwilligers, maar deze moeten de aanvraag wel zelfstandig afronden. De VOG wordt dan naar hun huis gestuurd en ze moeten deze inleveren bij de contactpersoon. Het is wel belangrijk te monitoren welke VOG’s er vervolgens ook daadwerkelijk binnenkomen en daar ook actie op te ondernemen.

Draagvlak creëren bij de doelgroep
Neem vooral de doelgroep waar de VOG voor aangevraagd gaat worden mee in het proces waarom het zo belangrijk is dat de club dit gaat doen. Op die manier creëer je draagvlak en bewustwording bij de doelgroep. Je kunt een hoop onrust wegnemen (krijg ik mijn VOG wel als ik een keer boete voor te hard rijden heb gekregen?) door voldoende uitleg te geven. Dat het juist ook ter bescherming van de trainer zelf is en een signaal naar (nieuwe) leden toe. Het kan namelijk best zijn dat trainers die al jaren training geven, het vreemd vinden dat ze ineens een VOG moeten aanvragen.

Om draagvlak te creëren is het raadzaam één (of meerdere – bij groot aantal mensen) bijeenkomst(en) te organiseren waar niet alleen informatie wordt gegeven, maar waar juist veel ruimte is voor interactie en discussie.

Gedragscode
De gedragscode is een formeel document waarin beschreven staat hoe vrijwilligers dienen om te gaan met minderjarigen of mensen met een beperking. Met een gedragscode open je het gesprek en maak je duidelijk wat gewenst gedrag is. Je kunt er voor kiezen om de trainers tegelijkertijd met het inleveren van hun VOG de gedragscode ondertekend in te laten leveren.

​​Gedragscode: Trainers, coaches en begeleiders 

Als trainer natuurlijk wil je natuurlijk dat iedereen met plezier naar de training komt. Dat er op z’n tijd gewonnen wordt, ook leuk. Maar hoe zorg je dat het leuk is en blijft? Hoe iedereen gemotiveerd blijft en beter wordt? En hoever kan je daarin eigenlijk gaan? Soms raak je je sporters misschien aan om ze te helpen. Goed bedoeld, maar wat vindt de sporter in kwestie daar eigenlijk van? Of de ouders langs de kant. ​

Gedragscode scheidsrechters/officals/jurylid
Als scheidsrechter/offical/jurylid zorg je dat de wedstrijd goed verloopt. Je geniet van je ‘vak’. Tuurlijk, er zijn weleens incidentjes. Luidruchtige supporters langs de lijn, een rotschop op het veld, sporters die verhaal halen. Hoe ga je daar eigenlijk mee om? Jij bent tenslotte verantwoordelijk voor wat er tijdens de wedstrijd gebeurt. En die verantwoordelijkheid is precies wat je kwetsbaar maakt. Je bent een interessant doelwit voor iemand die de wedstrijd wil manipuleren. Hoe onschuldig het ook lijkt. ​

​Aannamebeleid vrijwilligers
Waarom is het voor een vereniging nuttig beleid te ontwikkelen voor aanname van nieuwe vrijwilligers? Eenvoudigweg omdat het verstandig is te weten wie je in huis haalt. Dit is zeker het geval wanneer de vrijwilliger aan de slag wil gaan met jeugdleden of mensen met een beperking.

Heeft de persoon bijvoorbeeld voldoende kennis en kunde om te werken met de betreffende doelgroep? Is hij bereid de visie van de club te volgen op het vlak van een ‘Veilig Sportklimaat’? Is hij ook bereid zich verder te ontwikkelen als dat nodig is? Heeft de beoogde vrijwilliger in het verleden iets gedaan waar je als vereniging niet mee wil worden geassocieerd? Kan hij een risico vormen voor je leden?

Vier stappen voor een goed aannamebeleid
1.Stel een functieprofiel op. Zo weet je precies welk type persoon je zoekt en welke vaardigheden hij moet bezitten.

2.Voer een sollicitatiegesprek. Maak uitgebreid kennis met de kandidaat, stel veel open vragen over waarom hij zich kandidaat stelt voor de betreffende functie. Ga tijdens een gesprek op je (onderbuik)gevoel af. Als het wenselijk is, vraag je de kandidaat om een referentie van de vorige vrijwilligersorganisatie waar hij heeft gewerkt. Zie in de onderstaande downloads een voorbeeld gespreksformulier.

3.Bespreek de gedragsregels/omgangsregels van de vereniging en ook de gedragscode en laat deze ondertekenen wanneer jullie besluiten een samenwerking aan te gaan.

4.Verzoek de potentiële vrijwilliger een Verklaring Omtrent het Gedrag te overleggen. Een Verklaring Omtrent het Gedrag is hier gratis aan te vragen.